Ver el código de «Escenario 1.C - Instalación e configuración do servizo DHCP»

==Introdución==
*Nesta sección configurarase '''dserver00''' como servidor de DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) e '''uclient02''' como cliente que obterá sempre a mesma IP do servidor en función da seu enderezo MAC.


*A seguinte imaxe amosa o escenario a implantar.
[[Imagen:00_Dominios_Linux_Escenarios_parte_01_C.jpg |500px]]

*O rango de IPs que vai asignar o servizo DHCP é 172.16.5.100 - 172.16.5.119 (20 IPs).
*O resto da configuración IP que ofrecerá o servidor aos clientes son:
**Porta de enlace: 172.16.5.1
**Servidor DNS: 172.16.5.10
**Dominio de busca: iescalquera.local


===Introdución ao servizo DHCP===
*O servizo [http://es.wikipedia.org/wiki/Dynamic_Host_Configuration_Protocol DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol)], permite que os clientes dunha rede obteñan de forma automática a súa configuración IP, como mínimo dirección IP e máscara. Deste xeito evítase realizar a configuración IP de cada cliente de forma manual.


*O servizo DHCP basicamente permite configurar un servidor para que os clientes poidan obter automaticamente:
**Enderezo IP
**Máscara de subrede
**Porta/s de enlace (Opcional)
**IP/s do/s servidor/es DNS (Opcional)
**Dominios de busca (Opcional)
**Nome de equipo (Opcional e precísase coñecer a súa MAC)


*Deste xeito, a configuración dos clientes é moi sinxela, pois non se precisa realizar unha configuración IP dun xeito manual.


*Para iso no servidor precísase configurar, en esencia:
**O rango de IPs que van asignar aos clientes que soliciten IPs.
**Cal é o router/s ou porta/s de enlace que se lle van indicar ao cliente que debe usar para saír ao exterior.
**Cal é o servidor/es de DNS que debe usar o cliente para poder resolver os nomes de dominio.


*No cliente simplemente se debe indicar que a súa configuración IP debe ser obtida de xeito automático, co cal o que fai é enviar unha pregunta á rede preguntando se alguén lle pode dar unha configuración IP. O servidor DHCP ante esa consulta manda ao cliente unha configuración IP e rexistra a quen lle asignou esa configuración
*O servidor leva control das IPs asignadas e de se pasou ou non o tempo de concesión sen que o cliente solicitara unha renovación para ver se esa IP está libre de novo.

*A seguinte imaxe amosa distintos escenarios de configuración IP.
[[Image:Simulacion_Redes_dhcp_teo_130.jpg|800px]]
*Observar na imaxe da esquerda a existencia dun '''ámbito''': que é un agrupamento para administrar distintos rangos de enderezos IP e distintas características de cada un.


*A imaxe amosa cal é o proceso polo cal un cliente solicita unha configuración IP até que algún servidor lle ofrece unha.
[[Image:Simulacion_Redes_dhcp_teo_131.jpg|800px]]

Resumindo: os parámetros que se soen configurar nun servidor ou nun ámbito DHCP para ofrecer aos clientes son:
*IP e máscara: é o mínimo que debe ter un cliente para poder comunicarse cando menos cos demais equipos da LAN.
*Porta de enlace.
*Servidor DNS primario (e se hai secundario, tamén).
*Sufixo DNS ou dominios de busca.

<br>
<div style="margin:0; background:#E6ECFF; font-size:100%; border:1px solid #cccccc; text-align:left; padding:0.2em 0.4em; -moz-border-radius:6px">[[Imagen:aprende.png|left]]'''TAMÉN PODES VER...'''
*Nos seguintes enlaces pódese afondar máis sobre a configuración DHCP:
**Material en PDF elaborado polo profesor '''Victor Lourido''':
***[[Archivo:DHCP_-_Configuración_dinámica_de_la_red.pdf]]
***[[Archivo:DHCP_-_Instalación_y_configuración_en_Ubuntu.pdf]]
**Configuración en Zentyal e Windows: [[Curso Formación Profesorado: Platega: Simulación de redes locais con máquinas virtuais#PARTE V: Servizos básicos das redes locais]]
**Para aspectos teóricos, punto 10 do seguinte ficheiro PDF: [[Archivo:Modelo_OSI_TCP_IP.pdf]]
**Para Windows, punto 3 do seguinte ficheiro PDF: [[Archivo:03.-_Servizos_Internet_en_2003.pdf]]
**[[Servizo DHCP]] do profesor [[Usuario:Arribi|Jesús Arribi]]
</div>

==Introdución ao xestor de servizos systemd==
Ao igual que se indicou no servizo de DNS:


*Debian, dende a versión 8, cambiou o seu xestor de servizos de ''SysVinit'' a ''Systemd''.
*A forma de iniciar/parar/comprobar o estado dun servizo é: '''systemctl start/stop/status SERVIZO
*Segue podéndose usar o formato SysVinit: '''service SERVIZO start/stop/status
*Máis info:
**https://wiki.archlinux.org/index.php/Systemd_(Espa%C3%B1ol) 
**https://juncotic.com/comandos-sysvinit-vs-comandos-systemd/

*No material usaránse as 2 formas de manexar os servizos:
**As capturas de pantallas que proceden de versións anteriores de Debian usan: service.
**Aquelas capturas de pantalla que houbo que actualizar usan: systemctl

==Instalación e configuración do servidor DHCP==
*Para facilitar a configuración do servidor ''dserver00'' imos conectarnos por ssh/putty dende o equipo real a ese servidor, así poderemos copiar/pegar contidos da web máis facilmente ou copiar configuracións do mesmo servidor ao exterior máis facilmente.
**As pantallas con fondo branco son configuracións no servidor.
**As pantallas con fondo negro son configuracións no cliente. 

<gallery caption="Instalación servidor DHCP" widths="350" heights="300px" perrow="2">
Imagen:Dl_2014_dhcp_01.jpeg| Comezamos conectándonos ao servidor '''dserver00''' dende o exterior.<br>Lembrar que rediriximos os portos en VirtualBox no escenario 1.A, e estamos conectándonos á IP do host real a un porto que nos redirixe ao servidor '''dserver00'''
Imagen:Dl_2014_dhcp_02.jpeg| Con '''apt-get install isc-dhcp-server''' instalamos o servidor DHCP.
Imagen:Dl_2017_dhcp_03.jpeg| Observar que trata de iniciarse o servizo DHCP, pero falla. Isto é porque aínda non temos configurado ningún ámbito/rango de IPs para asignar.
Imagen:Dl_2014_dhcp_04.jpeg| Editamos o ficheiro de configuración '''/etc/dhcp/dhcpd.conf'''.
Imagen:Dl_2014_dhcp_05.jpeg| O ficheiro ten moitos exemplos comentados de como realizar distintas configuracións.<br>Comezaremos configurado opcións como se amosan na imaxe.<br>Onde haxa ## é que esas opcións eran as que viñan configuradas por defecto e que foron modificadas no ficheiro<br>-'''option domain-name''': para indicar o nome de dominio que ofrecerá ao cliente<br>-'''option domain-name-servers''': para indicar as IPs dos servidores DNS<br>-'''option routers''': para indicar que porta de enlace deben usar os clientes DHCP.<br>-'''default-lease-time''': tempo mínimo que se dá a unha concesión IP (en segundos).
Imagen:Dl_2014_dhcp_06.jpeg| Se este servidor é o oficial para esta LAN debemos indicar que é '''authoritative''', deste xeito se o servidor atopa un cliente con configuración DHCP incorrecta enviaralle unha configuración correcta para esta LAN. 
Imagen:Dl_2014_dhcp_07.jpeg| Ao final do ficheiro engadimos o rango de IPs que se comentaba na introdución. Onde se indica a rede IP, a súa máscara é o rango de IPs a asignar aos clientes. Gardamos o ficheiro.
Imagen:Dl_2017_dhcp_08A.jpeg| Editar o ficheiro '''/etc/default/isc-dhcp-server'''.<br>Configurar o parámetro '''INTERFACESv4=""''' co nome da interface polo cal se van atender as solicitudes DHCP dos clientes.<br>No caso do equipo do material a interface de rede é nomeada como '''enp0s3'''. 
Imagen:Dl_2017_dhcp_08B.jpeg| Iniciar o servizo de DHCP: '''systemctl start isc-dhcp-server'''.<br> Tamén se pode usar '''service isc-dhcp-server start'''. <br>Ollo que cando o servizo é inciado/parado correctamente o comando no amosa ningunha información de saída.<br>Tamén se pode reiniciar o equipo para aplicar os cambios e iniciar o servizo.
Imagen:Dl_2017_dhcp_08C.jpeg| Comprobar o estado do servizo de DHCP. 
</gallery>

==Configuración do cliente: uclient02==
*Imos crear unha nova MV ('''uclient02''') a partir da OVA ''ubase''.
*Logo veremos a súa configuración IP.

===Crear a MV uclient02===
<gallery caption="Crear MV" widths="350" heights="300px" perrow="2">
Imagen:Dl_2014_ubuntu_inst_71.jpeg| Facer dobre clic no ficheiro OVA ''ubase''.
Imagen:Dl_2014_dhcp_09.jpeg| Configurar o nome da MV e reiniciar a MAC.
</gallery>


===Configuración IP do cliente===
*Nada máis acender o equipo uclient02, este xa ten configuración IP asignada por dserver00.
*Imos ver por que.

<gallery caption="Configuración IP" widths="350" heights="300px" perrow="2">
Imagen:Dl_2014_dhcp_10.jpeg| En '''uclient02''' ao editar as conexións de rede, podemos ver que hai unha conexión en Inglés, a primeira que se creou cando a MV era ''ubase'' e ...
Imagen:Dl_2014_dhcp_11.jpeg| Tiña unha MAC asignada a esa conexión. MAC que xa non existe nesta MV pois foi rexenerada.
Imagen:Dl_2014_dhcp_12.jpeg| Aínda así esa conexión conserva a configuración IP inicial de ''ubase''. 
Imagen:Dl_2014_dhcp_14.jpeg| Se se desexa pódese eliminar esa conexión inicial. Imos agora ver a nova conexión creada para a nova MAC.
Imagen:Dl_2014_dhcp_15.jpeg| Vemos que ten a MAC asignada á nova MV.
Imagen:Dl_2014_dhcp_16.jpeg| Está configurada para obter IP por DHCP.
Imagen:Dl_2014_dhcp_17.jpeg| Se imos a información da conexión ...
Imagen:Dl_2014_dhcp_18A.jpeg| Vemos que temos a primeira IP do rango, unha porta de enlace o servidor DNS é dserver00.
Imagen:Dl_2014_dhcp_19.jpeg| Con '''ifconfig''' tamén vemos a IP asignada.
Imagen:Dl_2014_dhcp_20.jpeg| En '''/etc/resolv.conf''' vemos que aparece o dominio de busca (''search'') e como servidor DNS a propia máquina xa que usa o servizo local de Avahi.
Imagen:2017_dhcp_config_05.png| Pero recordemos que este servizo vai ter problemas para resolver nomes de dominio completos '''.local'''. Se facemos a proba veremos que podemos facer ping a equipos en Internet polo seu nome pero non a equipos do dominio.
Imagen:2017_dhcp_config_07.png| Por tanto, debemos configurar o ficheiro ''/etc/nsswitch.conf'' correctamente, poñendo na liña ''hosts'' o valor de ''files dns'' para que non se use o servizo local Avahi.
Imagen:2017_dhcp_config_08.png| Agora xa podemos facer ping tamén aos equipos da LAN.
Imagen:Dl_2014_dhcp_23.jpeg| No servidor podemos ver no ficheiro '''/var/lib/dhcp/dhcpd.leases''' as concesións realizadas. <br>Observar que a configuración IP foi asignada a un equipo chamado "ubase". Iso é porque non se lle cambiou o nome ao equipo "uclient02".<br>Para iso lembrar que habería que editar: '''sudo nano /etc/hostname. PERO: imos ver máis adiante como o servidor DHCP pode tamén asignar o nome ao equipo cliente. 
Imagen:Dl_2017_dhcp_23A.jpeg| Se se comproba o estado do servizo tamén se pode ver a asignación da configuración IP.
</gallery>

==Reserva de IPs==
*Un aspecto interesante é que se coñecemos a MAC dun equipo podemos configurar o servizo DHCP para sempre que ese equipo solicite unha configuración IP lle asigne a mesma IP.
*Esa configuración coñécese co nome de reserva de IPs.

===Configuración das reservas IP no servidor DHCP===
<gallery caption="Crear a reserva IP" widths="350" heights="300px" perrow="2">
Imagen:Dl_2014_dhcp_22.jpeg| Engadimos unha nova entrada '''host''' ao final do ficheiro '''/etc/dhcp/dhcpd.conf''' para realizar a reserva. Indicar o nome para a reserva (non ten porque coincidir co nome de equipo, de feito o equipo aínda se chama ''ubase''), o enderezo MAC do cliente e a IP que se desexa asignar fóra do rango de IPs que se asigna para os equipos que non teñen reserva.
Imagen:Dl_2014_dhcp_29.jpeg| Reiniciamos o servizo DHCP.
</gallery>

===Configuración do uclient02 ===
[[Imagen:Dl_2014_dhcp_24.jpeg|400px]]
*Con '''dhclient interface''' renovamos a concesión IP no cliente DHCP. Neste caso usamos o parámetro "-v" para ver o proceso que realiza o comando. Observar que ao ter unha reserva obtén a nova IP, 172.16.5.121.

==Asignar nome equipo ao cliente==
*Unha das cousas que se pode realizar é que o equipo cliente configure o seu nome en función do que lle asigne o servidor DHCP.
*Por agora a MV ''uclient02'' chámase ''ubase''.

===Configuración no servidor DHCP do nome do cliente.===
<gallery caption="Configurar nome equipo cliente no servidor DHCP" widths="350" heights="300px" perrow="2">
Imagen:Dl_2014_dhcp_26.jpeg| No ficheiro '''/etc/dhcp/dhcpd.conf''' na reserva para uclient02 engadir a entrada '''option host-name "uclient02";''' para que cando o equipo cliente solicite unha IP comprobe cal é o seu nome e se non é o que lle manda o servidor DHCP que o cambie.
Imagen:Dl_2014_dhcp_29.jpeg| Reiniciar o servizo DHCP.
</gallery>

===Configuración no cliente para configurar o seu nome de equipo===
<gallery caption="Configurar cliente para obter o seu nome de equipo" widths="350" heights="300px" perrow="2">
Imagen:Dl_2014_dhcp_27.jpeg| Crear o ficheiro '''/etc/NetworkManager/dispatcher.d/99hostname''' co seguinte contido ...
Imagen:Dl_2014_dhcp_28.jpeg| O contido da imaxe amósase máis abaixo. 
Imagen:Dl_2014_dhcp_33.jpeg| Cambiar os permisos do ficheiro a 755.
Imagen:Dl_2014_dhcp_30.jpeg| No equipo cliente executamos '''hostname''' para ver como se chama o equipo. Vemos que aínda ten por nome: ubase.
Imagen:Dl_2014_dhcp_31.jpeg| Debemos parar o servizo NetworkManager
Imagen:Dl_2014_dhcp_32.jpeg| E volver a inicialo
Imagen:Dl_2014_dhcp_34.jpeg| Na mesma consola anterior, executamos '''hostname''' e vemos que o cliente xa ten o novo nome. Incluso está no ficheiro '''/etc/hostname'''.
</gallery>

<syntaxhighlight lang="vim" line highlight="">
#!/bin/sh

### Script para configurar o nome do equipo
### a partir dos datos enviados polo servidor DHCP


case """"""""$2"""""""" in

        up|dhcp4-change)
                # Non facemos nada se o servidor
                # non nos deu a variable adecuada
                if [ -z """"""""$DHCP4_HOST_NAME"""""""" ]
                then
                        exit 0
                else
                        hostname $DHCP4_HOST_NAME
                        echo $DHCP4_HOST_NAME > /etc/hostname
                fi
        ;;
esac
</syntaxhighlight>

==Instantáneas do escenario 1.C==
*Ao igual que se fixo no escenario 1.A e 1.B imos crear unha instantánea no servidor ''dserver00'' e no cliente ''uclient02''.

[[Imagen:Dl_2014_dhcp_38.jpeg|400px]]

*A imaxe amosa a instantánea en ''uclient02'', realizar o mesmo en ''dserver00''. Nunca se sabe se precisaremos volver atrás.


-- [[Usuario:Antonio|Antonio de Andrés Lema]] e [[Usuario:Carrion|Carlos Carrión Álvarez]] --