Planificador de tarefas: cron
Revisión del 01:04 17 ene 2017 de Antonio (discusión | contribs.) (→Tarefas programadas de usuarios)
Chronos esperando no Cemiterio Monumental Xenovés de Staglieno.
Para programar/planificar tarefas con certa periodicidade ou en certas datas en GNU/Linux úsase o servizo cron. O nome de cron vén do grego Chronos.
Introdución
- Cron é un servizo que corre en segundo plano e que executa tarefas cada certo tempo (/etc/init.d/cron).
- Cron le ficheiros chamados crontab (CRON TABle), nos que se almacenan as tarefas a executar e cando se deben executar.
- Cada usuario pode ter o seu propio ficheiro crontab, onde pode especificar as accións que desexa levar a cabo e as veces que deberían ser executadas. Ollo!!! as accións que se especifiquen levaranse a acabo se o usuario ten permisos para realizalas e se ten permitido ter un ficheiro crontab (Por defecto todo usuario ten dereito).
- Se o usuario non está logueado realizaranse igualmente as tarefas especificadas no seu ficheiro crontab.
- Os ficheiros crontab de cada usuario almacénase en /var/spool/cron/crontabs/<nome de usuario> .
- Existe, tamén, un ficheiro crontab do sistema, este almacénase en /etc/crontab. Nel, ao igual que nos outros, indícanse as tarefas a realizar, cando executalas e usuario que as debe executar.
- Os usuarios que poden, ou non, executar tarefas programadas están nas seguintes listas:
- /etc/cron.allow (permitir)
- /etc/cron.deny (denegar)
- Estes dous ficheiros non existen inicialmente nun sistema Debian, por tanto todo usuario pode executar tarefas programadas. Tan pronto como exista un deses ficheiro aplícase a permisión/denegación:
- Existe /etc/cron.allow e non /etc/cron.deny: só poden executar cron os usuarios que estean no ficheiro cron.allow.
- Existe /etc/cron.deny e non /etc/cron.allow: só poden executar cron os usuarios que NON estean no ficheiro cron.deny.
- Non existe ningún: todo usuario pode executar cron.
- No directorio /etc/cron.d/ pódese almacenar ficheiros tipo crontab co mesmo formato quen ten o ficheiro /etc/crontab. É máis aconsellable crear crontabs en /etc/cron.d/ que modificar o ficheiro /etc/crontab, porque este pode ser modificado cando se realicen actualizacións de cron.
- Se está instalada a utilidade anacron executaranse tódalas tarefas almacenadas en: /etc/cron.hourly, /etc/cron.dayly, /etc/cron.weekly e /etc/cron.monthly. A diferenza de cron, se o ordenador estivo a apagado, ao acender mira se algunha tarefa deses directorios non foi executada no seu momento e procede con ela.
- O servizo de cron cada minuto revisa o ficheiro /etc/crontab e o contido das carpetas /var/spool/cron/crontabs, /etc/cron.hourly, /etc/cron.dayly, /etc/cron.weekly, /etc/cron.monthly e /etc/cron.d e se hai cambios, estes son cargados en memoria. Por iso, non é preciso reiniciar o servizo de cron cada vez que se modifique un ficheiro crontab.
Pódese atopar axuda en:
- man cron
- man crontab (axuda do comando).
- man 5 crontab (axuda do formato do ficheiro).
Estrutura dos ficheiros crontab
- Cada ficheiro crontab, ben do usuario ou ben do sistema, ten a maior parte das veces unha estrutura interna como a que segue:
# m h dom mon dow user command m: minutos 0-59 h: hora 0-23 dom: día do mes 1-31 mon: mes 1-12 (ou 3 primeiras letras do nome) dow: día da semana: 0-7 (0 ou 7 é Domingo, ou 3 primeiras letras do nome) user: usuario que executa o comando: non existe nos crontab de usuario (/var/spool/cron/crontabs/<nome usuario>).
Si existe no crontab do sistema (/etc/crontab). command: comando a executar.
A seguinte imaxe pode clarificar un chisco máis a estrutura e os posibles valores:
Imaxe tomada de http://www.linuxconfig.org
- Neste caso, esta sería a configuración do crontab do sistema (/etc/crontab), pois ten o campo usuario.
- Notar que cando se indica un asterisco (*) o campo toma todos os valores do rango, do primeiro ao último.
- Están permitidas listas (usar comas ,), rangos (usar guións -) ou saltos (usar barra /) de números en cada un dos campos. Exemplos para o campo minutos:
- 1,5,7,20: a tarefa executarase neses minutos.
- 0-5: a tarefa executarase cada minuto, dende o minuto 0 ate o 5, ambos inclusive.
- 0-6, 10-13,40: combinación dos 2 anteriores.
- */15: a tarefa executarase cada 15 minutos.
- 0,15,30,45: fai o mesmo que o anterior.
- 0-11/2: a tarefa executarase cada 2 minutos dende o minuto 0 ó 10 (incluídos).
- 0,2,4,6,8,10: fai o mesmo que anterior liña.
- Observar que o campo día está determinado por dous campos: dom (día do mes) e dow (día da semana). Se os dous teñen valor, o comando executarase cando CALQUERA dos campos coincidan co momento correcto. Exemplo:
# m h dom mon dow command 30 4 1,15 * 5 comando
O comando executárase ás 4:30 am, os días 1 e 15 de cada mes ou calquera venres á mesma hora.
- No canto dos cinco primeiros campos pode aparecer unha das 8 cadeas especiais:
cadea significado m h dom mon down
------ -----------------------------------------------------------
@reboot Executar unha vez ó iniciar.
@yearly Executar unha vez ó ano, o 01/01/ano.= “0 0 1 1 *".
@annually O mesmo que @yearly.
@monthly Executar unha vez ó mes, o 01/mes/ano.= "0 0 1 * *".
@weekly Executar unha vez á semana, o Domingo.= "0 0 * * 0".
@daily Executar unha vez ó día, ás 12 da noite.= "0 0 * * *".
@midnight O mesmo que @daily.
@hourly Executar cada hora en punto.= "0 * * * *".
Envío de correo
- cron envía ao usuario dono da tarefa (root@localhost, usuario@localhost) que se executa programadamente un correo coa saída da tarefa ou dos comandos da tarefa, se teñen. Para que se poida facer o envío do correo hai que ter instalada unha utilidade de mail.
- cron envia o correo ao dono da tarefa, coa saída desta, ou a quen se especifique no parámetro MAILTO do ficheiro crontab.
- Que facer no caso de ter unha utilidade de mail e non se desexa que cron estea enviando unha mensaxe de correo coa saída da tarefa cada vez que se executa?:
- comando &> /dev/null ou comando > /dev/null 2>&1: envía a saída do comando/erros a /dev/null.
- comando >> ruta/saida.txt 2>&1: envía a saída do comando/erros ó ficheiro saida.txt
- MAILTO=””: definir o parámetro do ficheiro crontab a nada, e enviaráselle o correo á ninguén.
Variables de entorno
- Algunhas variables de entorno son iniciadas polo servizo cron. Cando se lanza unha tarefa programada estes son os seus valores por defecto.
- HOME= colle o valor do ficheiro /etc/passwd do dono do crontab.
- LOGNAME= colle o valor do ficheiro /etc/passwd do dono do crontab.
- PATH=/usr/bin:/bin
- SHELL=/bin/sh
Estes valores poden ser modificados ao inicio dun ficheiro crontab. E poden ser definidas outras novas variables, como: LANG, que por defecto é inglés. Se se desexase que a locale estivese en galego, indicar ao inicio do crontab:
LANG=gl_ES.UTF-8
Exemplos de ficheiros crontab
Antes de entrar en materia e realizar tarefas programadas véxanse algúns exemplos destas. Ao final destes exemplos creranse varias tarefas programadas.
- Exemplo de Ficheiro crontab dun usuario: /var/spool/cron/crontabs/<usuario>:
# Un ficheiro de usuario debe ser editado co comando crontab, logo verase.
#Usar /bin/bash para executar os comandos, no canto do shell por defecto: /bin/sh
SHELL=/bin/bash
#
# Enviar un correo, se estivera configurado, coa saída dos comandos a tres
# usuarios, o último é un usuario local. Non importa que sexa o dono do crontab
MAILTO=usuario@edu.xunta.es, user@gmail.com, usuario_local
# Executa o script ''"diario.job"'', tódolos días, cada 5 minutos, despois da media
# noite. A súa saída non é enviada ó correo senón que se envía ó ficheiro
# saida.txt
5 0 * * * $HOME/bin/diario.job >> $HOME/saida.txt 2>&1
# Execútase a tarefa monthly ás 2:15pm do primeiro de cada mes, e envíase un
# correo coa súa saída ós tres destinatarios de MAILTO.
15 14 1 * * $HOME/bin/monthly
#
# Enviar un corre a xose as 10 pm ós días de semana:
0 22 * * 1-5 mail -s "Son as 10pm" xose%Xose,%%Onde están os nenos?%
# Envía a saída do comando echo ós tres de MAILTO, tódolos días, cada 2 horas,
# 23 minutos despois da hora.
23 0-23/2 * * * echo "run 23 minutes after midn, 2am, 4am ..., everyday"
# Envía a saída do comando echo ós tres de MAILTO, cada domingo ás 4:05 am.
# 23 minutos despois da hora.
5 4 * * sun echo "run at 5 after 4 every sunday"
# Envía o erro da saída do comando mkdir /u ós tres de MAILTO, cada minuto.
# Un usuario calquera non ten, por defecto, permisos para crear na raíz.
# A mensaxe que enviaría sería algo como isto:
# mkdir: non se pode crear o directorio "/u": Permission denied
* * * * * mkdir /u
- Exemplo de Ficheiro crontab de sistema: /etc/crontab:
# Este ficheiro, ao igual que os crontabs que se creen dentro de /etc/cron.d/,
# ten un campo de usuario, que indica que usuario executa ese comando.
# Este ficheiro ou os crontabs de /etc/cron.d/ edítanse á man sen usuar o
# comando crontab, como se verá máis adiante.
# Non se recomenda que se modifique o ficheiro /etc/crontab, pois se se
# actualiza o cron, pode ser que se actualice este ficheiro. Para tarefas
# programadas do sistema créense ficheiros crontabs en /etc/cron.d/
# Este é o contido real de /etc/crontab.
#Definición de variables de entorno.
SHELL=/bin/sh
PATH=/usr/local/sbin:/usr/local/bin:/sbin:/bin:/usr/sbin:/usr/bin
# run-parts: executa programas ou scripts dun directorio.
# m h dom mon dow user command
17 * * * * root cd / && run-parts --report /etc/cron.hourly
# Comproba se existe o comando '''anacron''' run
25 6 * * * root test -x /usr/sbin/anacron || ( cd / && run-parts --report /etc/cron.daily )
47 6 * * 7 root test -x /usr/sbin/anacron || ( cd / && run-parts --report /etc/cron.weekly )
52 6 1 * * root test -x /usr/sbin/anacron || ( cd / && run-parts --report /etc/cron.monthly )
# A modo de exemplo vaise engadir unha entrada neste ficheiro, cousa non
# aconsellable, é mellor crear un ficheiro tipo crontab en /etc/cron.d/
MAILTO=usuario@edu.xunta.es, user@gmail.com, usuario_local
# Envía a saída do comando (o espazo que consumen as carpetas persoais dos
# usuarios LDAP) ós tres de MAILTO. Ás 2am de cada día.
* 2 * * * root du -h --max-depth=1 /home/iescalquera
Crear tarefas programadas: liña comandos
Vistos os exemplos anteriores vanse realizar varias tarefas programadas en dserver00.
Tarefas programadas de usuarios
Usar o comando crontab:
crontab [-u usuario] { -e | -l | -r }
# Parámetros
# -u: para editar o crontab dun usuario distinto ó actual.
# -e: edita o ficheiro crontab de usuario
# -l: lista o ficheiro crontab de usuario
# -r: borra o ficheiro crontab de usuarios
- A miña primeira tarefa programada:
Crear unha tarefa programada que cada minuto escriba nun ficheiro o nome do usuario, o seu home, e a data completa.
- En dserver00, entramos co usuario administrador ou nos pasamos a el dende root
su - administrador
Editamos o ficheiro crontab do usuario administrador. Non hai en /var/spool/cron/crontabs ningún ficheiro crontab para o administrador así que o comando vai crear un ficheiro novo automaticamente usando o comando nano:
administrador@dserver00:~$ crontab -e
Na tarefa programada introducir:
# m h dom mon dow command * * * * * echo "$LOGNAME, $HOME " `date`>>ficheiro.txt
- Notar que ao ficheiro non se lle puxo a ruta. A ruta que tomará por defecto é o home do usuario, pois esa tarefa execútase no contorno do usuario administrador. Sería equivalente a escribir $HOME/ficheiro.txt.
- En /var/spool/cron/crontabs/administrador foi onde se gardou o contido da tarefa programada do usuario administrador. Podemos vela usando o usuario root:
root@dserver00:/home/administrador# ls /var/spool/cron/crontabs/ -l
total 4
-rw------- 1 administrador crontab 1153 Mai 9 00:59 administrador
- Pasados uns minutos:
administrador@dserver00:~$ cat ficheiro.txt
administrador, /home/administrador Ven Mai 9 01:00:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador Ven Mai 9 01:01:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador Ven Mai 9 01:02:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador Ven Mai 9 01:03:01 CEST 2014
administrador@dserver00:~$ date
Ven Mai 9 01:04:09 CEST 2014
- Notar como o comando date executado na tarefa programada pon o día en galego. Imos configurar un idioma diferente.
- Configurar a variable de entorno na tarefa programada.
administrador@dserver00:~$ crontab -e
Engadir: LANG=gl_ES.UTF-8 (revisar o comando locale).
LANG=es_ES.UTF-8 # m h dom mon dow command * * * * * echo "$LOGNAME, $HOME " `date`>>ficheiro.txt
- Pasados uns minutos, observar a última liña.
administrador@dserver00:~$ cat ficheiro.txt
administrador, /home/administrador Ven Mai 9 01:00:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador Ven Mai 9 01:01:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador Ven Mai 9 01:02:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador Ven Mai 9 01:03:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador Ven Mai 9 01:04:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador vie may 9 01:05:01 CEST 2014
- A segunda tarefa programada: script
Trátase de facer o mesmo que no caso anterior, pero que o comando a executar sexa un script:
nano diahora.sh
- Editar o seu contido:
#!/bin/bash
echo "$LOGNAME, $HOME " `date`>>ficheiro2.txt
- Editar o crontab de administrador e modificar o seu contido:
crontab -e
- Editar contido:
LANG=es_ES.UTF-8 # m h dom mon dow command * * * * * sh diahora.sh # Segunda tarefa
- Pasados uns minutos:
administrador@dserver00:~$ cat ficheiro2.txt
administrador, /home/administrador vie may 9 01:16:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador vie may 9 01:17:01 CEST 2014
- Terceira tarefa programada
Quérese recibir un correo cada minuto coa mesma información anterior e ademais co contido de /root.
- Crear un script:
nano diahora_mail.sh
- Contido:
#!/bin/bash
echo "$LOGNAME, $HOME " `date`
ls /root
- Observar que as saídas dos comandos non se redireccionan a ningures. Ademais o usuario administrador non ten permisos para ver o contido de /root.
- Editar o crontab de administrador e modificar o seu contido:
crontab -e
- Editar contido:
LANG=gl_ES.UTF-8 # m h dom mon dow command * * * * * sh diahora_mail.sh # Terceira tarefa
- Pasado un minuto, consultamos o mail do usuario administrador co comando mail:
administrador@dserver00:~$ mail
Mail version 8.1.2 01/15/2001. Type ? for help.
"/var/mail/administrador": 1 message 1 new
>N 1 root@derver00.ies Fri May 09 01:21 23/1059 Cron <administrador@dserver
& 1
Message 1:
From administrador@derver00.iescalquera.local Fri May 09 01:21:02 2014
Envelope-to: administrador@derver00.iescalquera.local
Delivery-date: Fri, 09 May 2014 01:21:02 +0200
From: root@derver00.iescalquera.local (Cron Daemon)
To: administrador@derver00.iescalquera.local
Subject: Cron <administrador@dserver00> sh diahora_mail.sh
Content-Type: text/plain; charset=UTF-8
X-Cron-Env: <LANG=es_ES.UTF-8>
X-Cron-Env: <SHELL=/bin/sh>
X-Cron-Env: <HOME=/home/administrador>
X-Cron-Env: <PATH=/usr/bin:/bin>
X-Cron-Env: <LOGNAME=administrador>
Date: Fri, 09 May 2014 01:21:02 +0200
administrador, /home/administrador vie may 9 01:21:01 CEST 2014
ls: no se puede abrir el directorio /root: Permiso denegado
&q
- Observar como amosa a saída dos dous comandos:
- echo, saída correcta
- ls /root: saída con erros, porque o usuario non pode acceder a /root.
Editar tarefas programadas doutros usuarios
Só o pode facer o administrador do sistema (root ou pertencentes a sudoers).
root@dserver00:~# crontab -u sol -e
no crontab for sol - using an empty one
crontab: installing new crontab
root@dserver00:~# ls /var/spool/cron/crontabs/ -l
total 8
-rw------- 1 administrador crontab 1145 Mai 9 01:26 administrador
-rw------- 1 sol crontab 1153 Mai 9 01:27 sol
Borrar tarefas programadas de usuarios
root@dserver00:~# crontab -u sol -r
root@dserver00:~#
root@dserver00:~# ls /var/spool/cron/crontabs/ -l
total 4
-rw------- 1 administrador crontab 1145 Mai 9 01:26 administrador
Tarefas programadas de sistema
Estas poden ser creadas cun editor calquera, modificando o ficheiro /etc/crontab ou creando un ficheiro crontab no directorio /etc/cron.d/. Isto último é o aconsellable. Lembrar que hai que especificar o usuario.
Se se desexa que se execute un script, este debe residir nun sitio accesible para o usuario que o executa.
Exemplo de entradas en /etc/crontab ou /etc/cron.d/tarefa
nano /etc/cron.d/tarefa
- O contido
# m h dom mon dow user command * * * * * administrador echo ola>>ficheiro4.txt 30 23 * * * root /usr/local/sbin/backup.sh @reboot root ntpdate es.pool.ntp.org