Ver el código de «Planificador de tarefas: cron»

[[Imagen:Platega_U910_Server_Cron_00.jpeg|right|thumb|200px|Chronos esperando no [http://es.wikipedia.org/wiki/Cementerio_monumental_de_Staglieno Cemiterio Monumental Xenovés de Staglieno].]]

Para programar/planificar tarefas con certa periodicidade ou en certas datas en GNU/Linux úsase o servizo  [http://es.wikipedia.org/wiki/Cron_(Unix) cron]. O nome de '''cron''' vén do grego [http://es.wikipedia.org/wiki/Chronos Chronos].


==Introdución==

*'''Cron''' é un servizo que corre en segundo plano e que executa tarefas cada certo tempo (''/etc/init.d/cron'').


*'''Cron''' le ficheiros chamados '''crontab''' (CRON TABle), nos que se almacenan as tarefas a executar e cando se deben executar.


*Cada usuario pode ter o seu propio ficheiro '''crontab''', onde pode especificar as accións que desexa levar a cabo e as veces que deberían ser executadas. Ollo!!! as accións que se especifiquen levaranse a acabo se o usuario ten permisos para realizalas e se ten permitido ter un ficheiro '''crontab''' (Por defecto todo usuario ten dereito).
**Se o usuario non está logueado realizaranse igualmente as tarefas especificadas no seu ficheiro '''crontab'''.
**Os ficheiros '''crontab''' de cada usuario almacénase en '''/var/spool/cron/crontabs/<nome de usuario> '''. 
**Existe, tamén, un ficheiro '''crontab do sistema''', este almacénase en '''/etc/crontab'''. Nel, ao igual que nos outros, indícanse as tarefas a realizar, cando executalas e '''usuario''' que as debe executar. 


*'''Os usuarios que poden, ou non, executar tarefas programadas están nas seguintes listas:
**'''/etc/cron.allow''' (permitir)
** '''/etc/cron.deny''' (denegar)
**Estes dous ficheiros non existen inicialmente nun sistema Debian, por tanto todo usuario pode executar tarefas programadas. Tan pronto como exista un deses ficheiro aplícase a permisión/denegación:
***Existe /etc/cron.allow e non /etc/cron.deny: só poden executar cron os usuarios que estean no ficheiro cron.allow.
***Existe /etc/cron.deny e non /etc/cron.allow: só poden executar cron os usuarios que NON estean no ficheiro cron.deny.
***Non existe ningún: todo usuario pode executar cron.


*No directorio '''/etc/cron.d/''' pódese almacenar ficheiros tipo crontab co mesmo formato quen ten o ficheiro /etc/crontab. É máis aconsellable crear crontabs en /etc/cron.d/ que modificar o ficheiro /etc/crontab, porque este pode ser modificado cando se realicen actualizacións de cron.


*Se está instalada a utilidade '''[https://linux.die.net/man/8/anacron anacron]''' executaranse tódalas tarefas almacenadas en: ''/etc/cron.hourly'', ''/etc/cron.dayly'', ''/etc/cron.weekly'' e ''/etc/cron.monthly''. A diferenza de '''cron''',  se o ordenador estivo a apagado, ao acender mira se algunha tarefa deses directorios non foi executada no seu momento e procede con ela.


*O servizo de ''cron'' cada minuto revisa o ficheiro /etc/crontab e o contido das carpetas /var/spool/cron/crontabs, /etc/cron.hourly, /etc/cron.dayly, /etc/cron.weekly, /etc/cron.monthly e /etc/cron.d e se hai cambios, estes son cargados en memoria. Por iso, non é preciso reiniciar o servizo de ''cron'' cada vez que se modifique un ficheiro ''crontab''.

<br>
<div style="margin:0; background:#E6ECFF; font-size:100%; border:1px solid #cccccc; text-align:left; padding:0.2em 0.4em; -moz-border-radius:6px">[[Imagen:aprende.png|left]]'''TAMÉN PODES VER...'''
Pódese atopar axuda en:
*man cron
*man crontab    (axuda do comando).
*man 5 crontab (axuda do formato do ficheiro).
</div>

==Estrutura dos ficheiros crontab==
*Cada ficheiro '''crontab''', ben do usuario ou ben do sistema, ten a maior parte das veces unha estrutura interna como a que segue:

 # m h dom mon dow user    command
 '''m:'''   minutos             0-59 
 '''h:'''   hora                0-23
 '''dom:''' día do mes          1-31
 '''mon:''' mes                 1-12 (ou 3 primeiras letras do nome)
 '''dow:''' día da semana:      0-7  (0 ou 7 é Domingo,  ou 3 primeiras letras do nome)
 '''user:''' usuario que executa o comando: non existe nos '''crontab de usuario''' (/var/spool/cron/crontabs/<nome usuario>).<br/>Si existe no '''crontab do sistema''' (/etc/crontab).
 '''command:''' comando a executar.

A seguinte imaxe pode clarificar un chisco máis a estrutura e os posibles valores:

[[Imagen:Platega_U910_Server_Cron_01.png|600px|frame|[http://www.linuxconfig.org/Linux_Cron_Guide Imaxe] tomada de http://www.linuxconfig.org]]



*Neste caso, esta sería a configuración do '''crontab do sistema''' (/etc/crontab), pois ten o campo '''usuario'''.


*Notar que cando se indica un asterisco ('''*''') o campo toma todos os valores do rango, do primeiro ao último.


*Están permitidas listas (usar comas ,), rangos (usar guións -) ou saltos (usar barra /) de números en cada un dos campos. Exemplos para o campo minutos:
**'''1,5,7,20:''' a tarefa executarase neses minutos.
**'''0-5:''' a tarefa executarase cada minuto, dende o minuto 0 ate o 5, ambos inclusive.
**'''0-6, 10-13,40:''' combinación dos 2 anteriores.
**'''*/15:''' a tarefa executarase cada 15 minutos.
**'''0,15,30,45:''' fai o mesmo que o anterior.
**'''0-11/2:''' a tarefa executarase cada 2 minutos dende o minuto 0 ó 10 (incluídos).
**'''0,2,4,6,8,10:''' fai o mesmo que anterior liña.


*Observar que o campo día está determinado por dous campos: dom (día do mes) e dow (día da semana). Se os dous teñen valor, o comando executarase cando CALQUERA dos campos coincidan co momento correcto. Exemplo:
 # m  h dom  mon dow command
   30 4 1,15  *   5  comando

O comando executárase ás 4:30 am, os días 1 e 15 de cada mes ou calquera venres á mesma hora.


*No canto dos cinco primeiros campos pode aparecer unha das 8 cadeas especiais:
      cadea      significado                                m h dom mon down
      ------     -----------------------------------------------------------
      @reboot    Executar unha vez ó iniciar.
      @yearly    Executar unha vez ó ano, o 01/01/ano.=    “0 0 1   1   *".
      @annually  O mesmo que @yearly.
      @monthly   Executar unha vez ó mes, o 01/mes/ano.=   "0 0 1   *   *".
      @weekly    Executar unha vez á semana, o Domingo.=   "0 0 *   *   0".
      @daily     Executar unha vez ó día, ás 12 da noite.= "0 0 *   *   *".
      @midnight  O mesmo que @daily.
      @hourly    Executar cada hora en punto.= 		  "0 * *   *   *".



===Envío de correo===
*'''cron''' envía ao usuario dono da tarefa (root@localhost, usuario@localhost) que se executa programadamente un correo coa saída da tarefa ou dos comandos da tarefa, se teñen. Para que se poida facer o envío do correo hai que ter instalada unha utilidade de mail.


*''cron'' envia o correo ao dono da tarefa, coa saída desta, ou a quen se especifique no parámetro '''MAILTO''' do ficheiro ''crontab''.


*Que facer no caso de ter unha utilidade de mail e non se desexa que cron estea enviando unha mensaxe de correo coa saída da tarefa cada vez que se executa?:
** '''comando &> /dev/null''' ou '''comando > /dev/null 2>&1''': envía a saída do comando/erros a /dev/null.
** '''comando >> ruta/saida.txt 2>&1''': envía a saída do comando/erros ó ficheiro  saida.txt
**'''MAILTO=””''': definir o parámetro do ficheiro '''crontab''' a nada, e enviaráselle o correo á '''ninguén'''.

==Variables de entorno==
*Algunhas variables de entorno son iniciadas polo servizo ''cron''. Cando se lanza unha tarefa programada estes son os seus valores por defecto. 
**'''HOME'''= colle o valor do ficheiro ''/etc/passwd'' do dono do crontab.
**'''LOGNAME'''= colle o valor do ficheiro ''/etc/passwd'' do dono do crontab.
**'''PATH'''=/usr/bin:/bin
**'''SHELL'''=/bin/sh

Estes valores poden ser modificados ao inicio dun ficheiro crontab. E poden ser definidas outras novas variables, como: ''LANG'', que por defecto é inglés. Se se desexase que a ''locale'' estivese en galego, indicar ao inicio do crontab:
 LANG=gl_ES.UTF-8



===Exemplos de ficheiros crontab===
Antes de entrar en materia e realizar tarefas programadas véxanse algúns exemplos destas. Ao final destes exemplos creranse varias tarefas programadas.
 
*'''Exemplo de Ficheiro crontab dun usuario: /var/spool/cron/crontabs/<usuario>''':
<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
 # Un ficheiro de usuario debe ser editado co comando crontab, logo verase.
  
 #Usar /bin/bash para executar os comandos, no canto do shell por defecto: /bin/sh
 SHELL=/bin/bash
 #
 # Enviar un correo, se estivera configurado, coa saída dos comandos a tres
 # usuarios, o último é un usuario local. Non importa que sexa o dono do crontab
 MAILTO=usuario@edu.xunta.es, user@gmail.com, usuario_local
 
 
 # Executa o script ''"diario.job"'', tódolos días, cada 5 minutos, despois da media
 # noite. A súa saída non é enviada ó correo senón que se envía ó ficheiro
 # saida.txt
   5 0 * * *       $HOME/bin/diario.job >> $HOME/saida.txt 2>&1
  
 
 # Execútase a tarefa monthly ás 2:15pm do primeiro de cada mes, e envíase un
 # correo coa súa saída ós tres destinatarios de MAILTO.
   15 14 1 * *     $HOME/bin/monthly
  
 
 # 
 # Enviar un corre a xose as 10 pm ós días de semana:
   0 22 * * 1-5    mail -s "Son as 10pm" xose%Xose,%%Onde están os nenos?%
 
 
 # Envía a saída do comando echo ós tres de MAILTO, tódolos días, cada 2 horas,
 # 23 minutos despois da hora.
  23 0-23/2 * * * echo "run 23 minutes after midn, 2am, 4am ..., everyday"
 
 
 # Envía a saída do comando echo ós tres de MAILTO, cada domingo ás 4:05 am.
 # 23 minutos despois da hora.
   5 4 * * sun     echo "run at 5 after 4 every sunday"
 
 
 # Envía o erro da saída do comando mkdir /u  ós tres de MAILTO, cada minuto.
 # Un usuario calquera non ten, por defecto, permisos para crear na raíz.
 # A mensaxe que enviaría sería algo como isto:
 #         mkdir: non se pode crear o directorio "/u": Permission denied
    * * * * *  mkdir /u
</syntaxhighlight> 


*'''Exemplo de Ficheiro crontab de sistema: /etc/crontab''':

<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
 # Este ficheiro, ao igual que os crontabs que se creen dentro de /etc/cron.d/,
 # ten un campo de usuario, que indica que usuario executa ese comando.
  
 # Este ficheiro ou os crontabs de /etc/cron.d/ edítanse á man sen usuar o
 # comando crontab, como se verá máis adiante.
 
 # Non se recomenda que se modifique o ficheiro /etc/crontab, pois se se
 # actualiza o cron, pode ser que se actualice este ficheiro. Para tarefas
 # programadas do sistema créense ficheiros crontabs en /etc/cron.d/
 
 # Este é o contido real de /etc/crontab.
 #Definición de variables de entorno.
 SHELL=/bin/sh
 PATH=/usr/local/sbin:/usr/local/bin:/sbin:/bin:/usr/sbin:/usr/bin
 
 # run-parts: executa programas ou scripts dun directorio.
 # m h dom mon dow user	command
 
   17 *	* * *	root    cd / && run-parts --report /etc/cron.hourly
 # Comproba se existe o comando '''anacron''' run
   25 6	* * *	root	test -x /usr/sbin/anacron || ( cd / && run-parts --report /etc/cron.daily )
   47 6	* * 7	root	test -x /usr/sbin/anacron || ( cd / && run-parts --report /etc/cron.weekly )
   52 6	1 * *	root	test -x /usr/sbin/anacron || ( cd / && run-parts --report /etc/cron.monthly )
 
 
 # A modo de exemplo vaise engadir unha entrada neste ficheiro, cousa non
 # aconsellable, é mellor crear un ficheiro tipo crontab en /etc/cron.d/
 
 MAILTO=usuario@edu.xunta.es, user@gmail.com, usuario_local

 # Envía a saída do comando (o espazo que consumen as carpetas persoais dos
 # usuarios LDAP) ós tres de MAILTO. Ás 2am de cada día.
   * 2 * * * root du -h --max-depth=1 /home/iescalquera
</syntaxhighlight>

==Crear tarefas programadas: liña comandos==
Vistos os exemplos anteriores vanse realizar varias tarefas programadas en ''dserver00''. 



===Tarefas programadas de usuarios===
Usar o comando '''crontab''':

 '''crontab [-u usuario] { -e | -l | -r }'''
 
 # Parámetros
 # '''-u:''' para editar o crontab dun usuario distinto ó actual.
 # '''-e:''' edita o ficheiro crontab de usuario
 # '''-l:''' lista o ficheiro crontab de usuario
 # '''-r:''' borra o ficheiro crontab de usuarios


*'''A miña primeira tarefa programada:'''
Crear unha tarefa programada que cada minuto escriba nun ficheiro o nome do usuario, o seu ''home'', e a data completa.

*En '''dserver00''', entramos co usuario administrador ou nos pasamos a el dende root
 '''su - administrador

Editamos o ficheiro crontab do usuario ''administrador''. Non hai en ''/var/spool/cron/crontabs'' ningún ficheiro crontab para o administrador así que o comando vai crear un ficheiro novo automaticamente usando o comando ''nano'':

<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
administrador@dserver00:~$ crontab -e
</syntaxhighlight>

Na tarefa programada introducir:
 # m h  dom mon dow   command
   * *   *   *   *    echo "$LOGNAME, $HOME " `date`>>ficheiro.txt 

*Notar que ao ficheiro non se lle puxo a ruta. A ruta que tomará por defecto é o home do usuario, pois esa tarefa execútase no contorno do usuario administrador. Sería equivalente a escribir ''$HOME/ficheiro.txt''.


*En '''/var/spool/cron/crontabs/administrador''' foi onde se gardou o contido da tarefa programada do usuario administrador. Podemos vela usando o usuario ''root'':

<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
root@dserver00:/home/administrador# ls /var/spool/cron/crontabs/ -l
total 4
-rw------- 1 administrador crontab 1153 Mai  9 00:59 administrador
</syntaxhighlight>


*Pasados uns minutos:

<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
administrador@dserver00:~$ cat ficheiro.txt 
administrador, /home/administrador  Ven Mai 9 01:00:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador  Ven Mai 9 01:01:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador  Ven Mai 9 01:02:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador  Ven Mai 9 01:03:01 CEST 2014
 
administrador@dserver00:~$ date
Ven Mai  9 01:04:09 CEST 2014
</syntaxhighlight>

*Notar como o comando date executado na tarefa programada pon o día en galego. Imos configurar un idioma diferente.

*Configurar a variable de entorno na tarefa programada.

<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
administrador@dserver00:~$ crontab -e
</syntaxhighlight>

Engadir: LANG=gl_ES.UTF-8 (revisar o comando ''locale'').
 LANG=es_ES.UTF-8
 
 # m h  dom mon dow   command
   * *   *   *   *    echo "$LOGNAME, $HOME " `date`>>ficheiro.txt



*Pasados uns minutos, observar a última liña.
<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
administrador@dserver00:~$ cat ficheiro.txt 
administrador, /home/administrador  Ven Mai 9 01:00:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador  Ven Mai 9 01:01:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador  Ven Mai 9 01:02:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador  Ven Mai 9 01:03:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador  Ven Mai 9 01:04:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador  vie may 9 01:05:01 CEST 2014
</syntaxhighlight>


*''' A segunda tarefa programada: script'''
Trátase de facer o mesmo que no caso anterior, pero que o comando a executar sexa un script: 

 nano diahora.sh

*Editar o seu contido:

<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
#!/bin/bash
echo "$LOGNAME, $HOME " `date`>>ficheiro2.txt
</syntaxhighlight>

*Editar o crontab de administrador e modificar o seu contido:
 crontab -e

*Editar contido:
 LANG=es_ES.UTF-8
 
 # m h  dom mon dow   command
  * *   *   *   *    sh diahora.sh # Segunda tarefa



*Pasados uns minutos:

<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
administrador@dserver00:~$ cat ficheiro2.txt 
administrador, /home/administrador  vie may 9 01:16:01 CEST 2014
administrador, /home/administrador  vie may 9 01:17:01 CEST 2014
</syntaxhighlight>


*'''Terceira tarefa programada'''
Quérese recibir un correo cada minuto coa mesma información anterior e ademais co contido de /root.
*Crear un script:
 nano diahora_mail.sh

*Contido:
<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
#!/bin/bash
echo "$LOGNAME, $HOME " `date`
ls /root
</syntaxhighlight>
 
*Observar que as saídas dos comandos non se redireccionan a ningures. Ademais o usuario administrador non ten permisos para ver o contido de /root.


*Editar o crontab de administrador e modificar o seu contido:
 crontab -e

*Editar contido:
 LANG=gl_ES.UTF-8
 
 # m h  dom mon dow   command
  * *   *   *   *    sh diahora_mail.sh # Terceira tarefa

*Pasado un minuto, consultamos o ''mail'' do usuario administrador co comando '''mail''':

<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
administrador@dserver00:~$ mail
Mail version 8.1.2 01/15/2001.  Type ? for help.
"/var/mail/administrador": 1 message 1 new
>N  1 root@derver00.ies  Fri May 09 01:21   23/1059  Cron <administrador@dserver
& 1  
Message 1:
From administrador@derver00.iescalquera.local Fri May 09 01:21:02 2014
Envelope-to: administrador@derver00.iescalquera.local
Delivery-date: Fri, 09 May 2014 01:21:02 +0200
From: root@derver00.iescalquera.local (Cron Daemon)
To: administrador@derver00.iescalquera.local
Subject: Cron <administrador@dserver00> sh diahora_mail.sh
Content-Type: text/plain; charset=UTF-8
X-Cron-Env: <LANG=es_ES.UTF-8>
X-Cron-Env: <SHELL=/bin/sh>
X-Cron-Env: <HOME=/home/administrador>
X-Cron-Env: <PATH=/usr/bin:/bin>
X-Cron-Env: <LOGNAME=administrador>
Date: Fri, 09 May 2014 01:21:02 +0200

administrador, /home/administrador  vie may 9 01:21:01 CEST 2014
ls: no se puede abrir el directorio /root: Permiso denegado

&q
</syntaxhighlight>

*Observar como amosa a saída dos dous comandos:
**echo, saída correcta
**ls /root: saída con erros, porque o usuario non pode acceder a /root.

===Editar tarefas programadas doutros usuarios===
Só o pode facer o administrador do sistema (root ou pertencentes a sudoers).

<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
root@dserver00:~# crontab -u sol -e
no crontab for sol - using an empty one
crontab: installing new crontab
root@dserver00:~# ls /var/spool/cron/crontabs/ -l
total 8
-rw------- 1 administrador crontab 1145 Mai  9 01:26 administrador
-rw------- 1 sol           crontab 1153 Mai  9 01:27 sol
</syntaxhighlight>

==Borrar tarefas programadas de usuarios==

<syntaxhighlight lang="bash" enclose="div">
root@dserver00:~# crontab -u sol -r
root@dserver00:~# 
root@dserver00:~# ls /var/spool/cron/crontabs/ -l
total 4
-rw------- 1 administrador crontab 1145 Mai  9 01:26 administrador
</syntaxhighlight>

==Tarefas programadas de sistema==
Estas poden ser creadas cun editor calquera, modificando o ficheiro '''/etc/crontab''' ou creando un ficheiro crontab no directorio '''/etc/cron.d/'''.  Isto último é o aconsellable. Lembrar que hai que especificar o usuario.

Se se desexa que se execute un script, este debe residir nun sitio accesible para o usuario que o executa.

Exemplo de entradas en /etc/crontab ou /etc/cron.d/tarefa

 '''nano /etc/cron.d/tarefa

*O contido

 # m  h  dom mon dow user            command
   *  *   *   *   *   administrador  echo ola>>ficheiro4.txt
   30 23  *   *   *   root           /usr/local/sbin/backup.sh
   @reboot  	     root           ntpdate es.pool.ntp.org




-- [[Usuario:antonio| Antonio de Andrés Lema]] e [[Usuario:Carrion| Carlos Carrión Álvarez]]